Το τελικό συνέδριο του προγράμματος SAFER πραγματοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ενάντια στη Βία και τον Εκφοβισμό (European Antibullying Network – EAN)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 4 Απριλίου 2024

Το τελικό συνέδριο του προγράμματος SAFER πραγματοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ενάντια στη Βία και τον Εκφοβισμό (European Antibullying Network – EAN)

Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Σχολείου και Κοινότητας στην πρόληψη του εκφοβισμού και του διαδικτυακού εκφοβισμού

Το τελικό συνέδριο με του προγράμματος Safer για τις «Κοινωνικές ικανότητες και θεμελιώδη δικαιώματα για την πρόληψη του εκφοβισμού» διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ενάντια στη Βία και τον Εκφοβισμό (European Antibullying Network – EAN), το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 13 Μαρτίου 2024 στις Βρυξέλλες με θέμα «Προσέγγιση Σχολείου και Κοινότητας στην πρόληψη του εκφοβισμού και του διαδικτυακού εκφοβισμού»

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία με συμμετοχή περισσότερων από 60 εκπαιδευτικών, μαθητών, εκπροσώπων Φορέων και Συλλόγων από 9 χώρες της Ευρώπης -Βέλγιο, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρο, Λιθουανία, Ολλανδία και Πορτογαλία- σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση του τριετούς έργου SAFER (πρόγραμμα Erasmus+) και παρουσιάζοντας τα σημαντικά αποτελέσματα που προέκυψαν από το έργο.

Το συνέδριο ξεκίνησε με χαιρετισμούς μέσω μαγνητοσκοπημένων βίντεο, από δύο μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απηύθυναν και οι ευρωβουλευτές, κος Massimiliano Smeriglio (Ιταλία) και κος Στέλιος Κυμπουρόπουλος (Ελλάδα), οι οποίοι με τη συμμετοχή τους, τίμησαν ιδιαίτερα τη διοργάνωση. Ο Ευρωβουλευτής κος Massimiliano Smeriglio δήλωσε «Πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του εκφοβισμού και του διαδικτυακού εκφοβισμού στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών συστημάτων, καθώς η εκπαίδευση είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη δημιουργία δημόσιας ευαισθητοποίησης, πολιτικών και ηθικών αξιών. Για το λόγο αυτό συζητάμε στο πλαίσιο της Επιτροπής CULT μια πρόταση για μια έκθεση που ελπίζουμε ότι θα έρθει σύντομα στο φως της δημοσιότητας. Θα τονίσει τη σημασία της πρώιμης, τυπικής, άτυπης και μη τυπικής εκπαίδευσης για την ευαισθητοποίηση του φαινομένου, θα εναρμονίσει τα ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών σε όλη την ΕΕ, θα προτείνει δράσεις που θα ενσωματώνουν ενεργά τα παιδιά και τους νέους στον αγώνα και θα έχουν μια προσέγγιση που θα αφορά το φύλο, καθώς ο διαδικτυακός εκφοβισμός με βάση το φύλο είναι μια συχνή μορφή βίας και θα δίνει σαφείς συστάσεις προς τα κράτη μέλη». Στη συνέχεια ο κος Στέλιος Κυμπουρόπουλος ο οποίος ευχαρίστησε θερμά το ΕΑΝ για την πρόσκληση επισήμανε «‘‘Η Ολοκληρωμένη προσέγγιση του Σχολείου και της Κοινότητας’’, στο σχέδιό σας (ΕΑΝ), πλαισιώνει σωστά το πρόβλημα του εκφοβισμού. Το σχολείο είναι απλώς ένας σημαντικός κόμβος ενός ευρύτερου και πολύπλοκου δικτύου όπου εξελίσσεται η προσωπικότητα και η συμπεριφορά ενός μαθητή. Η οικογένεια είναι ένας άλλος σημαντικός κόμβος, ενώ το δίκτυο αυτό συμπληρώνεται από μικρότερους κόμβους, όπως η γειτονιά, η εκκλησία και όλοι οι φορείς που προσφέρουν ψυχαγωγικές, πολιτιστικές ή αθλητικές δραστηριότητες στα παιδιά. Θα ήθελα να σας συγχαρώ για την προσέγγιση αυτή. Όλοι αυτοί οι κόμβοι θα πρέπει να συνεργαστούν και να μοιραστούν μια κοινή ευθύνη για την πρόληψη του εκφοβισμού».

Ο πρόεδρος του Δικτύου EAN, και πρόεδρος του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» κος Κώστας Γιαννόπουλος, στη συνέχεια απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό, κατά τη διάρκεια του οποίου παρουσίασε εν συντομία την ιστορία, τους στόχους και τις δράσεις του Ευρωπαϊκού Δικτύου ενάντια στη Βία και τον Εκφοβισμό (European Antibullying Network – EAN) καθώς και τις συγκεκριμένες προτάσεις του για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.  Ο κ. Γιαννόπουλος υπογράμμισε τις ανησυχητικές διαστάσεις του εκφοβισμού, που αντανακλούν τη σταθερή αύξηση αντί για μείωση του φαινομένου κατά την τελευταία δεκαετία, και την επείγουσα ανάγκη να ενωθούν όλοι μαζί, από όλους τους τομείς και τις Αρχές, σε όλη την Ευρώπη, προκειμένου να υπάρξει μια ενιαία, κοινή προσέγγιση.  Σημείωσε ότι μόνο στην Ελλάδα τόσο το 2022 όσο και το 2023, 1 στα 3 παιδιά δήλωσε ότι έχει υποστεί κάποια μορφή εκφοβισμού.  Ο κ. Γιαννόπουλος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση κατά του Εκφοβισμού (EANCERT), η οποία είναι αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας κοινωνικών επιστημόνων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μελών της EAN και της EUROCERT, και η οποία αποτελεί διεθνή καινοτομία για την αντιμετώπιση του σύνθετου αυτού φαινομένου.

Η Επίκουρη Καθηγήτρια, Επικοινωνία και Πληροφόρηση Επιστημών, από το Πανεπιστήμιο Tilburg της Ολλανδίας, κα. Sara Pabian, αποτέλεσε ως κεντρική ομιλήτρια του συνεδρίου μίλησε για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του διαδικτυακού εκφοβισμού, όπως αυτές αποτυπώνονται στα ευρήματα της έρευνάς της, μιας μεγάλης μελέτης στη Φλάνδρα με τη συμμετοχή 1.000 νέων ενηλίκων ηλικίας 18-25 ετών, οι οποίοι κλήθηκαν να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους από τον εκφοβισμό μεταξύ 10 και 18 ετών.  Η καθηγήτρια Pabian τόνισε τόσο τον αντιλαμβανόμενο αντίκτυπο στην κοινωνική αλληλεπίδραση σήμερα, όσο και τον αντιλαμβανόμενο αντίκτυπο στα προσωπικά χαρακτηριστικά, σημειώνοντας μεταξύ άλλων την αποφυγή παρελθοντικών αφορμών/αιτιών εκφοβισμού, την αποφυγή κοινοποίησης προσωπικών πληροφοριών ή την αποφυγή αντιμετώπισης συγκρούσεων, επιθετικότητας και εκφοβισμού, καθώς και τον αντίκτυπο στις φιλίες, την αυτοεκτίμηση, τα επίπεδα άγχους, την ενσυναίσθηση και την ανθεκτικότητα

Μετά τις ομιλίες, το συνέδριο περιελάμβανε μια σειρά παρουσιάσεων από τους οργανισμούς-εταίρους του έργου SAFER.  Η αντιπρόεδρος του EAN και συντονίστρια του SAFER, κα Maria Rita Bracchini και ο διευθυντής του Ιδρύματος Hallgarten Franchetti, Centro Studi Villa Montesca, Ιταλία, κ. Fabrizio Boldrini παρείχαν ανάλυση του έργου SAFER και της εστίασής του στην προσέγγιση ολόκληρου του σχολείου και της κοινότητας για την πρόληψη του εκφοβισμού και του εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο. Εξήγησαν ότι σκοπός του έργου SAFER ήταν η ανάπτυξη και εφαρμογή μιας καινοτόμου μεθόδου για την πρόληψη της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, με στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και με βάση την ενίσχυση της απόκτησης κοινωνικών και πολιτικών ικανοτήτων και τη γνώση, την προώθηση και την ιδιοκτησία κοινών θετικών αξιών και θεμελιωδών δικαιωμάτων, όχι μόνο σε επίπεδο μαθητών και σχολείων αλλά και σε επίπεδο κοινότητας.

Ο καθηγητής, κος Stefano Taddei από το Giunti Psychometrics, παρουσίασε τους παράγοντες κινδύνου και την πρόληψη του εκφοβισμού, που προκύπτουν από ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο αποτελείται από 52 ερωτήσεις, 5 εικόνες και 2 κάρτες και το οποίο ανέπτυξαν για το πρόγραμμα SAFER, προκειμένου να κατανοήσουν τις διάφορες καταστάσεις και να προσδιορίσουν, σε επιστημονική βάση, τις πιθανές εκπαιδευτικές διαδρομές που πρέπει να ακολουθηθούν. Το ερωτηματολόγιο παραδόθηκε από τους εταίρους του έργου σε όλες τις χώρες του έργου μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας και θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται για τουλάχιστον 2 χρόνια μετά τη λήξη του έργου, προκειμένου να δοθεί συνέχεια στα αποτελέσματα του SAFER και, σε τοπική βάση, να είναι δυνατή η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών και η σύγκριση δεδομένων σε μεταγενέστερη ημερομηνία.  Οι παράγοντες κινδύνου που εντοπίστηκαν περιλαμβάνουν τη δυναμική των ομάδων συνομηλίκων, τα ομαδικά πρότυπα, τη διαδικτυακή συμπεριφορά, την υποκειμενική αντίληψη του εκφοβισμού και τη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά.

Η κα. Mariachiara Gentile, μέλος του ΕΑΝ, μίλησε σχετικά με τη μέθοδο της διαμεσολάβησης μεταξύ συνομηλίκων ως μέτρο πρόληψης του εκφοβισμού, τονίζοντας ότι ο διάλογος μεταξύ των μαθητών μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή του σχολικού κλίματος.  Η κ. Gentle παρουσίασε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Invece di giudicare® και το πρόγραμμα διάδοσης σχετικά με την κουλτούρα της διαμεσολάβησης στις συγκρούσεις, το οποίο υλοποιείται από την Risorsa Cittadino soc. Coop, Ιταλία, το οποίο αποτελείται από ένα σύνολο διαδικασιών, προσεγγίσεων, τεχνικών και εργαλείων για τις κοινότητες και τα σχολεία, με στόχο τη διάδοση της κουλτούρας της ειρηνικής διαχείρισης των συγκρούσεων και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ειρηνικές προσεγγίσεις για την επίλυση των συγκρούσεων μεταξύ των νέων, με τη συμμετοχή όλων των συνιστωσών της σχολικής κοινότητας.

Ο Περιφερειακός Διευθυντής Κρήτης, κος Εμμανουήλ Καρτσωνάκης και η Συντονίστρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης κα. Αρετή Βουράκη παρουσίασαν την εμπειρία τους από την αποτελεσματική εφαρμογή της προσέγγισης «Ολόκληρο το σχολείο και η κοινότητα» για την πρόληψη του εκφοβισμού και του διαδικτυακού εκφοβισμού σε σχολεία στην Ελλάδα, η οποία έφερε πρακτικά αποτελέσματα, και ενστερνίστηκαν την ολιστική προοπτική με τη συμμετοχή των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονέων, ως το πιο πολύτιμο στοιχείο.

Η κα. Ms. Antoaneta Vassileva από την Ένωση Γονέων-Association Roditelli, Βουλγαρία, τόνισε επίσης τον κρίσιμο ρόλο των γονέων στην καταπολέμηση του εκφοβισμού, ενώ ο κ. Nami Isaki από το Κέντρο Διαπολιτισμικού Διαλόγου, Βόρεια Μακεδονία, μίλησε για το εκπαιδευτικό υλικό που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του έργου και τη σημασία του στην προώθηση της διαπολιτισμικότητας. 

Με τη σειρά τους, η κα Γιώτα Παναγιώτου και η κ. Χριστιάνα Σταύρου από το Κυπριακό Παρατηρητήριο Σχολικής Βίας (C.O.S.V.) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου (Π.Ι.) παρουσίασαν τον τρόπο με τον οποίο το έργο SAFER και τα παραδοτέα του μπορούν να συμβάλουν καταλυτικά στην ενίσχυση της πολιτικής κατά του εκφοβισμού και τελικά στη σημαντική μείωση του φαινομένου, ενώ οι καθηγητές Luís Sérgio Vieira και Prof. Joana Vieira dos Santos από το Πανεπιστήμιο Algarve της Πορτογαλίας μίλησαν για τον αντίκτυπο του έργου σε κοινωνικογνωστικά μέτρα, με βάση την αξιολόγηση του μοντέλου του έργου SAFER που πραγματοποιήθηκε, κατέδειξε την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης στην αντιμετώπιση του εκφοβισμού και την προώθηση θετικών κοινωνικο-συναισθηματικών αποτελεσμάτων, καθώς και την ανάγκη για ολοκληρωμένες στρατηγικές που να λαμβάνουν υπόψη τους πολλαπλούς παράγοντες που επηρεάζουν την ευημερία των μαθητών και το σχολικό κλίμα.

Τέλος, ο πρεσβευτής του EAN, κος. Marc Van den Reeck έκανε ορισμένες καταληκτικές παρατηρήσεις σχετικά με με το πόσο σημαντικό είναι ότι στο πλαίσιο του προγράμματος SAFER, ο πολιτικός κόσμος, η ακαδημαϊκή κοινότητα, η κοινωνία των πολιτών και η νεολαία συναντήθηκαν για να αναγνωρίσουν τη συνεχώς αυξανόμενη σοβαρότητα του φαινομένου του εκφοβισμού στην κοινωνία μας και να αναζητήσουν τρόπους και μέσα για την αντιμετώπιση αυτής της μάστιγας με επείγοντα, δυναμικό και αποτελεσματικό τρόπο, εμπλέκοντας ολόκληρη την ευρύτερη κοινότητα. Εξέφρασε επίσης την πεποίθηση ότι το έργο SAFER και τα αποτελέσματά του αποτελούν εφαλτήριο και πηγή έμπνευσης για τη χάραξη πολιτικής στο εγγύς μέλλον, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Από αυτή την άποψη, το έργο SAFER δείχνει επίσης το δρόμο προς τη σύλληψη μεθόδων εργασίας και εστιασμένων στρατηγικών με άμεσο και ενεργό ρόλο για τη νέα γενιά, η οποία εκτίθεται κατά κύριο λόγο στον εκφοβισμό ως θύμα, θύτης και θεατής.

Μετά τις παρουσιάσεις των εταίρων του έργου, η τελευταία συνεδρία του συνεδρίου ήταν αφιερωμένη στις παρουσιάσεις μαθητών και εκπαιδευτικών από τα σχολεία που συμμετέχουν στο έργο SAFER, οι οποίοι μοιράστηκαν τις προσωπικές τους εμπειρίες και μαρτυρίες σχετικά με περιστατικά εκφοβισμού, καθώς και τις δράσεις τους και το υλικό που παρήγαγαν για να μιλήσουν για το φαινόμενο, να ευαισθητοποιήσουν και να ενθαρρύνουν και άλλους να μιλήσουν. Αυτές οι ζωντανές και δημιουργικές μαρτυρίες από παιδιά που προέρχονται από το δημοτικό έως το γυμνάσιο, καθώς και από τους δασκάλους τους, μετέδωσαν μια πολύ ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης του εκφοβισμού στην κοινωνία και στη ζωή των παιδιών.

Σκοπός του έργου SAFER -«Κοινωνικές ικανότητες και θεμελιώδη δικαιώματα για την πρόληψη του εκφοβισμού»- είναι η ανάπτυξη και εφαρμογή μιας καινοτόμου μεθόδου για την πρόληψη της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, με στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και με βάση την ενίσχυση της απόκτησης κοινωνικών και πολιτικών ικανοτήτων και τη γνώση, την προώθηση και την ιδιοκτησία κοινών θετικών αξιών και θεμελιωδών δικαιωμάτων, όχι μόνο σε επίπεδο μαθητών και σχολείων αλλά και σε επίπεδο κοινότητας. Περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.safer-erasmus.eu/

Το ΕΑΝ, ιδρύθηκε το 2014, με πρωτοβουλία του «Χαμόγελου», και σήμερα συμμετέχουν 22 φορείς-μέλη από 14 χώρες της ΕΕ με πρόεδρο και συντονιστή «Το Χαμόγελο του Παιδιού». Περισσότερα για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του εκφοβισμού - EAN: https://www.antibullying.eu

Φωτογραφικό υλικό από την Εκδήλωση εδώ: https://hamogelo-my.sharepoint.com/:f:/g/personal/danaekastani_hamogelo_gr/Eifvw0QGRtpPt--omwsYxPIB7EsstWWHKspw4RVXsu6L7Q?e=gwwOqu

Περισσότερες πληροφορίες:
«Το Χαμόγελο του Παιδιού»
Γραφείο Τύπου
press@antibullying.eu
eansecretariat@antibullying.eu

*Πηγή: https://www.antibullying.eu/new?id=67