«Δε μιλάω για αυτά γιατί φοβάμαι και ντρέπομαι»

«Δε μιλάω για αυτά τα περιστατικά γιατί φοβάμαι κάπως όμως κυρίως ντρέπομαι πολύ…»

«Εγώ κυρία αυτό που συζητάμε το έχω ζήσει. Έχω ζήσει να μου φέρονται άσχημα άλλα παιδιά από μεγαλύτερες τάξεις και να με κοροϊδεύουν και να με βρίζουν. Μια φορά με είχαν στριμώξει στην πίσω αυλή του σχολείου. Μου πήραν την τσάντα και το κινητό μου και δε μου τα έδιναν μέχρι να τους παρακαλέσω να μου τα δώσουν ξανά και ξανά. Δε μιλάω για αυτά τα περιστατικά γιατί φοβάμαι κάπως όμως κυρίως ντρέπομαι πολύ. Τώρα όμως το λέω γιατί κανένα παιδί δεν πρέπει να νιώθει έτσι στο σχολείο του!».

Αυτά ήταν τα λόγια ενός 14χρονου μαθητή εν ώρα εκπαιδευτικής παρέμβασης που υλοποιήθηκε στην τάξη από ψυχολόγο του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού με θέμα ενδοσχολική βία και εκφοβισμός. Ήταν μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή αυτοαποκάλυψης σε ένα πλαίσιο που ο μαθητής ένιωσε ασφάλεια να μοιραστεί ευαίσθητα προσωπικά βιώματα. Η στιγμή αυτή σήμανε την ευκαιρία για να γίνουν ουσιαστικές συζητήσεις στην τάξη και αλλαγές.

Η συζήτηση ξεκίνησε παράδοξα, αφού μια άλλη μαθήτρια σήκωσε το χέρι της να πάρει τον λόγο και απευθύνθηκε στον μαθητή λέγοντας ότι η ίδια πολλές φορές τον πλησίασε και τον πίεσε να πάει στη διεύθυνση του σχολείου να μιλήσει για τον εκφοβισμό που δέχεται αλλά εκείνος δεν ανταποκρίθηκε. Και ότι με την στάση που κρατάει, να μην αντιδράει στις συμπεριφορές που δέχεται, έχει ευθύνη για όσα βιώνει.

Η ψυχολόγος του Οργανισμού πήρε το λόγο και πλαισίωσε τα λεγόμενα της μαθήτριας εξηγώντας τη σημασία που έχει να είμαστε διακριτικοί για να μην φέρουμε σε δύσκολη θέση άθελα μας κάποιον/κάποια, καθώς δεν είναι ωφέλιμο να κατευθύνουμε και να πιέζουμε κάποιον επιμένοντας ότι χρειάζεται να συμπεριφερθεί με ένα ορισμένο τρόπο που κρίνουμε εμείς ιδανικό. Πάντα υπάρχουν επιλογές και λύσεις, και ότι ο καθένας πράττει με τον τρόπο που του ταιριάζει, πως δεν υπάρχει μόνο ένας σωστός τρόπος διαχείρισης, χρειάζεται να δείχνουμε κατανόηση, ενσυναίσθηση και συμπόνια στους γύρω μας.

Ότι ακόμα και όταν επιθυμούμε να βοηθήσουμε κάποιον έχει σημασία να το κάνουμε με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να μη νιώσει άβολα, για αυτό συχνά είναι σημαντικό να ρωτάμε τους άλλους πως μπορούμε να τους υποστηρίξουμε ώστε να είμαστε όντως βοηθητικοί.

Πρόσθεσε ότι ποτέ κανένα παιδί, σε όποια ηλικία και αν είναι δε φέρει ευθύνη για το πώς του συμπεριφέρονται οι άλλοι, αν το χλευάζουν, αν το απομονώνουν ή αν το εκφοβίζουν. Το παιδί που δέχεται εκφοβισμό -όποιας μορφής και αν είναι αυτός- δεν έχει προκαλέσει το παιδί ή τα παιδιά να του ασκήσουν εκφοβισμό. Ούτε η αντίδραση του και η στάση του σε όσα βιώνει -όποια και αν είναι αυτή, είτε εκφράζει παθητικότητα είτε ενεργητικότητα- σημαίνει ότι αποδέχεται αυτή τη συμπεριφορά.

Έτσι ξεκίνησε μια ανοιχτή συζήτηση στην τάξη μεταξύ των μαθητών με αφορμή την αυτοαποκάλυψη του εφήβου, χωρίς όμως να στοχοποιηθεί ο ίδιος ή οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων που τον εκφοβίζουν. Η επαγγελματίας του «Χαμόγελου» υποστήριζε τη συζήτηση, ώστε να διασφαλιστεί ότι κανείς δε θα έρθει σε δύσκολη θέση από αυτή.

Μίλησαν σχεδόν όλα τα παιδιά τις τάξης και η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τη συγκινητική συμφωνία όλων ότι από την ίδια μάλιστα ημέρα κανένα περιστατικό εκφοβισμού δεν έχει χώρο στο σχολείο τους.
Την επόμενη φορά που θα υπάρξει κάτι τέτοιο, θα ενώσουν όλοι τις δυνάμεις τους και θα φτιάξουν μια ανθρώπινη «αλυσίδα» προστασίας γύρω από το παιδί που εκφοβίζεται, δίνοντας το μήνυμα ότι κανείς δεν είναι μόνος του και ότι αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι αποδέκτες.

Συμφώνησαν όλοι ότι επιθυμούν να δράσουν με αυτόν τον τρόπο, για να υποστηρίξουν τους ίδιους αν δεχθούν εκφοβιστικές συμπεριφορές και πήραν την πρωτοβουλία αντίστοιχα να δεσμευτούν ότι θα λειτουργήσουν με τον ίδιο τρόπο και αυτοί για τον περίγυρο τους.

Η συζήτηση ήταν πολύ συγκινητική για μαθητές και εκπαιδευτικούς που παρευρίσκονταν στην τάξη. Δημιούργησε ένα κλίμα σύνδεσης, εμπιστοσύνης, αισιοδοξίας και επανόρθωσης.

Η σημασία των δράσεων πρόληψης και ευαισθητοποίησης παιδιών γονέων και εκπαιδευτικών είναι τεράστια, καθώς κάθε εκπαιδευτική παρέμβαση αποτελεί πηγή ενημέρωσης, πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών, βοηθάει στην κινητοποίηση των συμμετεχόντων και δημιουργεί ένα κοινωνικό αποτύπωμα αλλαγής.

Όταν οι γονείς συζητούν με τα παιδιά, ακούν με προσοχή, παρατηρούν τη συμπεριφορά των παιδιών τους και είναι παρόντες στη ζωή τους για να τα υποστηρίξουν, τότε και εκείνα μπορούν να προσαρμοστούν ομαλά στο πλαίσιο του σχολείου, της παρέας των συνομήλικων κ.ο.κ. Ωστόσο δυσκολίες κατά περιόδους μπορεί να υπάρχουν, το ζήτημα είναι να πλαισιώνονται με την κατάλληλη φροντίδα και να ξεπερνιούνται. Σε αυτό συχνά είναι πολύτιμη η βοήθεια των ειδικών.

Για το λόγο αυτό μην ξεχνάτε ένα χρήσιμο εργαλείο που βρίσκεται στην φαρέτρα σας όλο το 24ωρο, με ανώνυμα και χωρίς χρέωση! Την «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» του Οργανισμού που καθημερινά απευθύνονται γονείς και επαγγελματίες για να συζητήσουν ότι τους απασχολεί σε σχέση με τα παιδιά και να λάβουν κατευθύνσεις και υποστήριξη από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς!