Παιδιά και Διαδίκτυο: Μένουμε σπίτι- Μένουμε ασφαλείς online!

«Μένουμε σπίτι» αρκετό διάστημα πλέον από τότε που έπληξε και τη χώρα μας η πανδημία του κορωνοϊού και ένα είναι σίγουρο: το Internet έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας!

Κάτω από αυτές τις συνθήκες της κοινωνικής απομόνωσης, της ανίας αλλά και της αναστάτωσης της κανονικής τους ρουτίνας, τα παιδιά είναι πολύ πιθανό να θέλουν να περνούν πολύ περισσότερο χρόνο παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, να χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο τα κοινωνικά τους δίκτυα αλλά και να έχουν μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως επιθυμία να εξερευνήσουν ιστοσελίδες και νέες δυνατότητες στο Internet.

Η διάθεση αυτή των παιδιών δεν είναι παράξενη: για την ακρίβεια, αντανακλά τις απολύτως φυσιολογικές ανάγκες ενός παιδιού για ερεθίσματα και σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες της κοινωνικής απομόνωσης.

Τι σημαίνει όμως αυτό για την ασφάλειά τους στο διαδίκτυο; Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θετικά το Internet για να διευκολύνουμε τα παιδιά μας να ψυχαγωγηθούν και να συνδεθούν με τον έξω κόσμο, χωρίς να θέτουν τους εαυτούς τους σε κίνδυνο;

Θέτοντας όρια για την ασφάλειά τους.

Η ανάγκη για προστατευμένη και ελεγχόμενη χρήση του Internet από τα παιδιά είναι τώρα μεγαλύτερη από ποτέ. Το γεγονός ότι τα παιδιά την περίοδο αυτή περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο Internet, σημαίνει ότι όλοι οι κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί στο Internet σε κανονικές συνθήκες (κατανάλωση ακατάλληλου περιεχομένου, διαδικτυακή εξαπάτηση, διαδικτυακός εκφοβισμός, διαδικτυακή σεξουαλική εκμετάλλευση, κ.α.) τώρα έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανιστούν για εκείνα.
Πώς μπορούμε λοιπόν να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τους κινδύνους του Internet τώρα που «μένουμε σπίτι»;

1.    Εποπτεύουμε τη χρήση τους.

Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να μη μένουν ποτέ χωρίς συνοδεία ή εποπτεία όποτε χρησιμοποιούν το Internet, ιδιαίτερα τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Οι γονείς είναι απαραίτητο να έχουν εποπτεία ιδιαίτερα της επικοινωνίας που έχουν τα παιδιά μέσω του Internet. Αυτή τη στιγμή, παρότι πολλές φορές η επικοινωνία που έχουν τα παιδιά μέσω Internet μπορεί να είναι ακίνδυνη, εφόσον γίνεται σωστά, αλλά και αναγκαία, προκειμένου να συνδέονται με τους φίλους και τους συγγενείς τους, μπορεί και να ενέχει κινδύνους για εκείνα,  εάν γίνεται χωρίς εποπτεία.

2.    Εφαρμόζουμε/ανανεώνουμε τις ρυθμίσεις γονικού ελέγχου στον υπολογιστή/tablet μας.
Εφαρμόζουμε ρυθμίσεις γονικού ελέγχου στις συσκευές στις οποίες έχουν πρόσβαση τα παιδιά, ώστε να τα προστατέψουμε από τον κίνδυνο να έρθουν αντιμέτωπα με περιεχόμενο, όπως ιστοσελίδες ή βίντεο, που είναι ακατάλληλες για την ηλικία τους.

3.    Θέτουμε όρια στη διαδικτυακό παιχνίδι.
Μένοντας σπίτι, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα κάνουν τα παιδιά είναι να καταφύγουν στο διαδικτυακό παιχνίδι, ειδικά εάν αυτό υπήρχε ήδη στην καθημερινότητά τους ως μέσο διαφυγής όποτε δεν είχαν κάποια άλλη δομημένη δραστηριότητα στο πρόγραμμά τους.

Η πολύωρη και αλόγιστη όμως, χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών συνδέεται με διαφόρων ειδών δυσκολίες στην ανάπτυξη των παιδιών και για αυτό θα πρέπει να θέτουμε σαφή και σταθερά όρια στη χρήση τους.

Πώς όμως;

Ο καλύτερος τρόπος είναι να εντοπίσουμε τις ανάγκες που ωθούν τα παιδιά να καταφύγουν στα online games και να τους παράσχουμε εναλλακτικούς τρόπους για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Το διαδικτυακό παιχνίδι άλλωστε παρέχει μία αίσθηση κανονικότητας και ασφάλειας που έχει χαθεί από την καθημερινότητά τους, τους παρέχει ερεθίσματα, την αίσθηση της επίτευξης στόχων, αλλά και τη δυνατότητα σύνδεσης με τους φίλους τους.

Πώς θα καταφέρουμε λοιπόν να καλύψουμε αυτές τις ανάγκες με πιο εποικοδομητικούς για εκείνα τρόπους;

Η ανάγκη των παιδιών για ερεθίσματα, μπορεί να καλυφθεί πιο εποικοδομητικά μέσα από δημιουργικό παιχνίδι που δεν περιλαμβάνει τη χρήση οθονών και η οποία ενισχύει τη σύνδεση με άλλα μέλη της οικογένειας (όπως επιτραπέζια παιχνίδια, παιχνίδι του χαμένου θησαυρού μέσα στο σπίτι, κοκ) ή και με φίλους (μέσω βίντεο-κλήσεων).

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το παιχνίδι είναι για τα παιδιά μία απαραίτητη διαδικασία για  την υγιή ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη, ενώ είναι ταυτόχρονα και μία πηγή στήριξης και ρύθμισης του συναισθήματός τους, ιδιαίτερα σε συνθήκες δυσκολίας.

Αντίστοιχα, ενθαρρύνουμε τη σωματική άσκηση των παιδιών, με δημιουργικές δυνατότητες μέσα στο σπίτι αλλά και έξω από αυτό, τηρουμένων πάντοτε των απαραίτητων μέτρων που εφαρμόζονται για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Η ανάγκη για σύνδεση με τους φίλους τους ή με συγγενείς από τους οποίους, λόγω συνθηκών, επιβάλλεται να παραμείνουν σε απόσταση, μπορεί να καλυφθεί με τη σύνδεση μαζί τους μέσω βίντεο-κλήσεων. Μάλιστα, οι βιντεο-κλήσεις μπορούν να γίνουν κομμάτι της καθημερινής ρουτίνας των παιδιών, ορίζοντας συγκεκριμένες ώρες μέσα στη μέρα για αυτό, κάτι που θα αποκαταστήσει ταυτόχρονα τη χαμένη αίσθηση της κανονικότητας από την καθημερινότητά τους.

Για τους εφήβους, στους οποίους η ανάγκη σύνδεσης με τους συνομήλικούς τους είναι ακόμα μεγαλύτερη, είναι ιδιαίτερα βοηθητικό να ανοίγουμε την κουβέντα με μία ερώτηση αναφορικά με τις ανάγκες τους, παρά με υποδείξεις. Για παράδειγμα, «Τι χρειάζεσαι αυτό το διάστημα;», «Πώς μπορείς να το πετύχεις αυτό;» ή «Πώς μπορώ να βοηθήσω εγώ για να νιώσεις δημιουργικός/ περισσότερο κοντά με τους φίλους σου αυτό το διάστημα;»

4.    Συζητάμε ανοιχτά με τα παιδιά για την ασφάλειά τους στο διαδίκτυο.
Τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι σημαντικό να κάνουμε ανοιχτά μία κουβέντα με τα παιδιά μας σχετικά με τους κινδύνους του διαδικτύου και πώς μπορούμε να προστατευτούμε από αυτούς. Έτσι, εξηγούμε στα παιδιά πως:
-Δε μιλάμε με αγνώστους στο διαδίκτυο.
-Ελέγχουμε τις ρυθμίσεις απορρήτου μας στα social media αλλά και στα online games.
-Αν συμβεί οτιδήποτε στις διαδικτυακές μας επικοινωνίες που μας κάνει να νιώσουμε άβολα, μιλάμε αμέσως στη μαμά, τον μπαμπά ή σε κάποιον ενήλικα που εμπιστευόμαστε.
-Ό,τι κι αν έχω κάνει, ό,τι κι αν έχω πει, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να με βρίσει ή να με κοροϊδέψει ή να μου φερθεί με τρόπο που θα με κάνει να νιώσω άβολα, φόβο ή ντροπή.

5.    Υπενθυμίζουμε στα παιδιά μας πως είμαστε πάντα εκεί για να μας μιλήσουν για ό,τι χρειαστούν.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Γραμμή SOS 1056» η οποία ενισχύεται με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους), ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα ερωτήματα παιδιών και ενηλίκων, παρέχοντάς τους ψυχοκοινωνική στήριξη σε σχέση με τη διαχείριση των θεμάτων που προκύπτουν και τα καθημερινά νέα δεδομένα.

Η Γραμμή είναι διαθέσιμη καθημερινά, όλο το 24ωρο, με κλήση άνευ χρέωσης από κινητό και σταθερό.