Εξειδικευμένα και ηλικιακά προσαρμοσμένα Προγράμματα από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για τη Σχολική Κοινότητα

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» και τα Δέκα Κέντρα Δράσης που λειτουργεί αναγνωρίζουν τον καθοριστικό ρόλο της σχολικής κοινότητας στην Πρόληψη, και έχει σχεδιάσει ειδικά διαμορφωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα σύμφωνα με την ηλικιακή βαθμίδα που ανήκουν.

Διατηρεί την επικοινωνία του με τη σχολική κοινότητα, και πραγματοποιεί δράσεις που απευθύνονται στους μαθητές και στις μαθήτριες, στους εκπαιδευτικούς, στους γονείς και κηδεμόνες τόσο με τη φυσική παρουσία των επιστημόνων, όσο και διαδικτυακά με τη μορφή σύγχρονης εκπαίδευσης.

Οι παρεμβάσεις γίνονται από εξειδικευμένη ομάδα Ψυχολόγων του Οργανισμού, δωρεάν και σε πανελλαδικό επίπεδο.

Τι προγράμματα όμως είναι αυτά και που στοχεύουν;

Α. Προγράμματα για Μαθητές & Μαθήτριες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

• Το Πρόγραμμα «Real Life Stories» 

Το πρόγραμμα υλοποιείται από ψυχολόγο του Οργανισμού, διαρκεί 2 διδακτικές ώρες και παρακολουθείται από ομάδα παιδιών (έως 2 τμήματα). Για κάθε ξεχωριστή ομάδα παιδιών μπορεί να επιλεχθεί μία από τις ακόλουθες αυτοτελείς θεματικές: 

1. Ενδοσχολική Βία & Εκφοβισμός (από Γ’ Δημοτικού έως Γ' Λυκείου)
2. Ασφάλεια στο Διαδίκτυο & Διαδικτυακός Εκφοβισμός (από Γ’ Δημοτικού έως Γ' Λυκείου) 
3. Κακοποίηση-Παραμέληση Παιδιού (από Γ’ Δημοτικού έως Γ' Λυκείου) 
4. Εμπορία/Εκμετάλλευση Παιδιών (από Γ’ Δημοτικού έως Γ' Λυκείου)
5. Εξαφανίσεις Ανηλίκων (από Α' έως Στ' Δημοτικού)

• Το Πρόγραμμα «Προετοιμάζοντας, Ενισχύοντας, Συμμετέχοντας, Εκπαιδεύοντας, Πληροφορώντας» -Preparing, Enhancing, Participating, Educating, Informing – Pr.E.P.E.I.» (από Γ’ Δημοτικού έως Γ’ Γυμνασίου)

Στόχος του προγράμματος είναι η ενίσχυση των γνώσεων των παιδιών σε σχέση με τον εκφοβισμό και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων για την αρμονική συνύπαρξη των μαθητών και μαθητριών στα σχολεία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία βίντεο με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη, τα οποία συνοδεύονται από συζήτηση, η οποία αποσκοπεί στην δημιουργία ενός θετικού κλίματος μέσα στην τάξη, στην καλλιέργεια ενσυναίσθησης, στην αναγνώριση του φαινομένου και στην διαμόρφωση μιας στάσης που προάγει τις αρχές του σεβασμού, της δημοκρατικής συνύπαρξης, της μη βίαιης επίλυσης συγκρούσεων και της αλληλεγγύης στο κοινωνικό πλαίσιο της σχολικής κοινότητας. Δύναται να υλοποιηθεί, τόσο από τους επαγγελματίες του Οργανισμού απευθείας στους μαθητές/-τριες εντός 2 διδακτικών ωρών, όσο και από τους επαγγελματίες του Οργανισμού προς τους/τις εκπαιδευτικούς ως πρόγραμμα επιμόρφωσης διάρκειας 3 ωρών με την προοπτική οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, έπειτα από την αντίστοιχη επιμόρφωση, να το υλοποιήσουν στις τάξεις τους.

• Το Πρόγραμμα «Γίνομαι Εθελοντής-Υπερασπίζομαι τα Δικαιώματά μου» (για μαθητές/-τριες Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης)

Ο στόχος του προγράμματος είναι τα παιδιά να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους και να είναι σε θέση να τά υπερασπίζονται. Απευθύνεται σε μαθητές/-τριες Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με τις ανάλογες προσαρμογές του υλικού και υλοποιείται σε 2 διδακτικές ώρες.

• Το Πρόγραμμα «Ασφαλή Όρια του Σώματος» (για μαθητές/-τριες Προσχολικής & Δημοτικής Εκπαίδευσης)

Το πρόγραμμα αποτελεί μία εισαγωγική δράση σχετικά με την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε παιδιά 4 έως 12 ετών. Η δράση στοχεύει στην εξοικείωση του παιδιού με την προστασία του σώματος και πραγματοποιείται σε ομάδες παιδιών ανά ηλικιακό στάδιο. Στη βιωματική αυτή δράση εξερευνώνται τα προσωπικά όρια, το τι επιτρέπω και τι όχι στο σώμα μου, ενώ δίνεται έμφαση στην ιδιωτικότητα χώρου, χρόνου και σώματος. Ακόμη, μέσα από τις βιωματικές δραστηριότητες, δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να αντιληφθεί χρήσιμους κανόνες κι έννοιες προστασίας του εαυτού, όπως ο κανόνας του εσώρουχου και η έννοια της συναίνεσης. Διαρκεί 2 διδακτικές ώρες και παρακολουθείται από μικρή ομάδα παιδιών (20-30 μέγιστος αριθμός).

• Το Πρόγραμμα «Άγχος Εξετάσεων: Σύμμαχος ή Εχθρός;» (από Δ’ Δημοτικού έως Γ’ Λυκείου)

Οι ψυχολόγοι του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες των παιδιών και των φροντιστών τους δημιούργησαν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/-τριες και οι γονείς/φροντιστές τους κατά την περίοδο των σχολικών εξετάσεων. Στόχος είναι η αναγνώριση του συναισθήματος του άγχους, σε επίπεδο σωματικό, γνωστικό και συμπεριφορικό, καθώς και η συζήτηση λειτουργικών τρόπων διαχείρισής του. Μέσα από το εν λόγω πρόγραμμα, επιτυγχάνεται η υποστήριξη των μαθητών/-τριών τόσο σε επίπεδο συμβουλευτικής όσο και σε πλαίσιο αποφόρτισης. Αναλυτικότερα, μέσα από μία ανοιχτή συζήτηση προσεγγίζεται η έννοια του στρες, οι ενδείξεις και οι εκφάνσεις του στο άτομο, ενώ τονίζεται η σημασία της πρόληψης. Ακόμη, προτείνονται στρατηγικές διαχείρισης του άγχους και τεχνικές χαλάρωσης, με στόχο την καλλιέργεια της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών και την ενδυνάμωσή τους, ιδίως σε ψυχοπιεστικές περιόδους, όπως οι σχολικές εξετάσεις. Το πρόγραμμα οργανώνεται μέσα σε ένα αρκετά βιωματικό πλαίσιο, ώστε να ανταποκρίνεται στις εξατομικευμένες ανάγκες των συμμετεχόντων. Για την υλοποίησή του απαιτούνται 2 διδακτικές ώρες, με δυνατότητα επιλογής μεταξύ των βιωματικών δραστηριοτήτων.

• Το Πρόγραμμα «Κατανοώντας την Ρητορική Μίσους» (από Α’ Γυμνασίου έως Γ’ Λυκείου)

Μέσα από το εν λόγω πρόγραμμα οι νέοι θα μπορέσουν να κατανοήσουν  ότι το μίσος δεν είναι μία απλή αντιπάθεια, αλλά εκδηλώνεται με διακρίσεις. Επιπλέον, θα μπορούν να  αντιληφθούν ότι η ρητορική μίσους είναι ένα φαινόμενο που περιλαμβάνει την έκφραση απόψεων, ιδεών και συναισθημάτων όχι μόνο λεκτικά αλλά και μέσω άλλων μορφών όπως εικόνες, τέχνη, κείμενα, κ.ά. Ένας από τους στόχους του προγράμματος είναι να σκιαγραφηθεί το φαινόμενο της ρητορικής μίσους και του αντίκτυπού της, τα πιθανά αποτελέσματα και οι αρνητικές επιπτώσεις. Να ενισχυθεί η αυτογνωσία  αναφορικά με προσωπικές στάσεις και τις διαφορετικές στάσεις των νέων. Το πρόγραμμα διαρκεί 2 διδακτικές ώρες και περιλαμβάνει δραστηριότητες.

• Το Πρόγραμμα «ΑμεΑ: Όλοι διαφορετικοί, μα όλοι ίσοι!» (για μαθητές/-τριες Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης)

Αποτελεί πρόγραμμα αγωγής υγείας, το οποίο περιλαμβάνει τη θεωρητική προσέγγιση της έννοιας της συμπερίληψης και την αποσαφήνιση του όρου αναπηρία μέσω της διαδικασίας της βιωματικής μάθησης και ειδικότερα του παιχνιδιού ρόλων. Στόχος είναι η πλήρης κατανόηση βασικών αρχών της συμπερίληψης και της ενσυναίσθησης και κατ’ επέκταση η δημιουργία ενός φιλόξενου σχολικού περιβάλλοντος και κλίματος αποδοχής όλων των παιδιών χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμό. Με αυτή τη βιωματική διαδικασία όλοι έρχονται σε επαφή με τη διαφορετικότητα, αναθεωρούνται τυχόν στερεοτυπικές αντιλήψεις και στάσεις των μαθητών ως προς την αναπηρία και αυξάνεται το αίσθημα της υπευθυνότητας και της αλληλοβοήθειας. Το πρόγραμμα είναι κατάλληλα σχεδιασμένο για μαθητές και μαθήτριες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τις ανάλογες ηλικιακά  διαφοροποιήσεις στο τελευταίο σκέλος, την αποφόρτιση. Στο σκέλος της αποφόρτισης προτείνονται πρακτικοί κανόνες συμπεριφοράς, οι οποίοι διαπνέονται από σεβασμό απέναντι στα άτομα με αναπηρία.Για την υλοποίηση του προγράμματος απαιτούνται 2 διδακτικές ώρες σε ομάδα παιδιών που δεν ξεπερνά τα 30 άτομα.

• Ταινία Μικρού Μήκους από «Το Χαμόγελο του Παιδιού»: "Οι Σκέψεις της Νεφέλης" (από Δ΄ Δημοτικού έως Γ’ Λυκείου)

"Οι Σκέψεις της Νεφέλης” αποτελούν μία ταινία μικρού μήκους συνολικής διάρκειας 9 λεπτών και 43 δευτερολέπτων. Στόχος της ταινίας αποτελεί η αποτύπωση των εμπειριών ενός παιδιού που βιώνει τη βία εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Η οπτικοποίηση της συναισθηματικής κατάστασης του παιδιού που στοχοποιείται αποτέλεσε το κίνητρο δημιουργίας της ταινίας αλλά και μία άμεση, διαδραστική αφορμή προκειμένου να εκκινήσει μία δομημένη -ανοιχτή σε προβληματισμούς- αλληλεπίδραση με τους μαθητές και τις μαθήτριες. Ειδικότερα, τα παιδιά  έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη γύρω από κοινωνικά φαινόμενα, να επεξεργαστούν έννοιες, να συνδέσουν τη θεωρία με την προσωπική τους εμπειρία και να αναλύσουν το φαινόμενο υιοθετώντας πολλαπλές οπτικές. Παράλληλα, η επεξεργασία της εμπειρίας των παιδιών που παρουσιάζονται στην ταινία προάγει την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης κι άλλων κοινωνικών δεξιοτήτων που ενισχύουν την αρμονική συνύπαρξη στο σχολικό περιβάλλον.Το πρόγραμμα διαρκεί 2 διδακτικές ώρες και παρακολουθείται από μικρή ομάδα παιδιών (έως 3 τμήματα).

Β. Προγράμματα για Εκπαιδευτικούς

Η ομάδα ειδικών επιστημόνων του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» υλοποιεί επιμορφωτικά σεμινάρια/εργαστήρια στους/στις εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς των σχολείων όλων των βαθμίδων, με τις παρακάτω θεματικές: 

1. Εκφοβισμός: Υποστηρίζοντας τους/τις Εκπαιδευτικούς
2. Ασφάλεια στο Διαδίκτυο: Σχολείο και Οικογένεια
3. Κακοποίηση - Παραμέληση Παιδιού: Ο Ρόλος των Εκπαιδευτικών
4. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση ως Μέσο Θωράκισης των Παιδιών από τη Σεξουαλική Παρενόχληση & Κακοποίηση
5. Ψυχική Ανθεκτικότητα & Ενδυνάμωση Εκπαιδευτικών
6. Διαχείριση Κρίσεων στη Σχολική Κοινότητα: Προετοιμάζοντας το Σχολείο για να Ανταπεξέλθει σε Καταστάσεις Κρίσης
7. Διαχείριση Άγχους Εξετάσεων

Πρόκειται για επιμορφώσεις 2 ωρών που περιλαμβάνουν τόσο μία θεωρητική παρουσίαση του υπό συζήτηση θέματος όσο κι ασκήσεις με τη μορφή εργαστηρίου.

Γ. Το Πρόγραμμα «Κοντά στους Γονείς» για Γονείς & Κηδεμόνες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης:

Ομάδα ειδικών επιστημόνων του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» πραγματοποιούν διαδραστικές παρεμβάσεις πρόληψης και ευαισθητοποίησης στους γονείς και κηδεμόνες, μαθητών και μαθητριών όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων στις παρακάτω θεματικές:

1. Ενδοσχολική Βία & Εκφοβισμός
2. Θέματα Ασφάλειας στο Διαδίκτυο
3. Κακοποίηση-Παραμέληση Παιδιού
4. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση
5. Εξαφανίσεις Ανηλίκων
6. Ψυχική Ανθεκτικότητα & Ενδυνάμωση
7. Σχολική Προσαρμογή
8. Προκλήσεις στην Εφηβεία
9. Εθισμός & Εξαρτησιογόνες Ουσίες
10. Διαχείριση Άγχους (Εξετάσεων)

Διαρκούν περίπου 2 ώρες και η γενική δομή τους αφορά τη θεωρητική παρουσίαση του φαινομένου από τον εισηγητή/την εισηγήτρια ψυχολόγο και στη συνέχεια συζήτηση με το κοινό.